۲۶۳۵

إتمامُ المَعروفِ

۱۲۷۷۹.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :استِتمامُ المَعروفِ أفضَلُ مِنِ ابتِدائهِ.^۱

۱۲۷۸۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :جَمالُ المَعروفِ إتمامُهُ.^۲

۱۲۷۸۱.عنه عليه السلام :إكمالُ المَعروفِ أحسَـنُ مِنِ ابتِدائهِ.^۳

۱۲۷۸۲.عنه عليه السلام :الصَّنيعَةُ إذا لَم تُرَبَّ أخلَقَت. كالثَّوبِ البالي. و الأبنِيَةِ المُتَداعِيَةِ.^۴

۱۲۷۸۳.عنه عليه السلام :مَن لَم يُرَبِّ مَعروفَهُ فقَد ضَيَّعَهُ.^۵

۱۲۷۸۴.عنه عليه السلام :مَن لَم يُرَبِّ مَعروفَهُ فكأنَّهُ لَم يَصنَعْهُ.^۶

۲۶۳۶

ما بِه يَتِمُّ المَعروفُ

۱۲۷۸۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا يَستَقيمُ قَضاءُ الحَوائجِ إلاّ بِثَلاثٍ : بِاستِصغارِها لِتَعظُمَ. و بِاستِكتامِها لِتَظهَرَ. و بِتَعجيلِها لِتَهنُؤَ.^۷

۱۲۷۸۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :رأيتُ المَعـروفَ لا يَصلُحُ إلاّ بِثَلاثِ خِصالٍ : تَصغيرِهِ. و تَستيرِهِ. و تَعجيلِهِ ؛ فإنَّكَ إذا صَغَّرتَهُ عَظَّمتَهُ عِندَ مَن تَصنَعُهُ إلَيهِ. و إذا سَتَرتَهُ تَمَّمتَهُ. و إذا عَجَّلتَهُ هَنَّأتَهُ. و إن كانَ غَيرَ ذلكَ سَخَّفتَهُ و نَكَّدتَهُ.^۸

۲۶۳۵

كمالِ خوبى

۱۲۷۷۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :به سرانجام رساندن خوبى، برتر از آغاز كردن آن است.

۱۲۷۸۰.امام على عليه السلام :زيبايى احسان، به كامل كردن آن است.

۱۲۷۸۱.امام على عليه السلام :به كمال رساندن خوبى، نيكوتر از آغاز كردن آن است.

۱۲۷۸۲.امام على عليه السلام :احسان و نيكى هرگاه پرورانده نشود (به كمال نرسد)؛ مانند جامه كهنه و ساختمانهاى درهم شكسته، كهنه و فرسوده مى شود.

۱۲۷۸۳.امام على عليه السلام :هر كه خوبى و احسان خود را نپروراند، آن را تباه كرده است.

۱۲۷۸۴.امام على عليه السلام :هر كه خوبى و احسان خود را نپروراند، گويى خوبى نكرده است.

۲۶۳۶

عوامل كمالِ خوبى

۱۲۷۸۵.امام على عليه السلام :بر آوردن نيازها[ى مردم] به مرتبه كمال نرسد، مگر با رعايت سه چيز: خُرد شمردن آنها، تا اين كه بزرگ جلوه كنند، پوشاندن و به رخ نكشيدن آنها، تا اين كه خود آشكار شوند و تعجيل در انجام آنها، تا اين كه گوارا و دلنشين گردند.

۱۲۷۸۶.امام صادق عليه السلام :ديدم كه احسان جز با سه كار سامان نمى پذيرد: كوچك شمردن آن، پوشاندن آن و شتاب كردن در انجام آن؛ زيرا هر گاه آن را كوچك شمارى، در نظر كسى كه بدو احسان كرده اى بزرگش ساخته اى و هر گاه آن را بپوشانى [و به رخ نكشى]، به كمالش رسانده اى و هر گاه در انجامش شتاب ورزى، گوارايش كرده اى، در غير اين صورت، احسان و نيكى خود را بى ارزش و ناگوار ساخته اى.

1.الأمالي للطوسي : ۵۹۶/۱۲۳۵. كنز العمّال : ۱۶۲۵۶.

2.غرر الحكم : ۴۷۵۲.

3.غرر الحكم : ۱۸۹۹.

4.غرر الحكم : ۲۱۸۹.

5.غرر الحكم : ۹۱۱۵.

6.غرر الحكم : ۹۱۴۶.

7.نهج البلاغة : الحكمة ۱۰۱.

8.الكافي : ۴/۳۰/۱.